1396/5/3
تعداد بازدید:
از آنجایی که اقتصاد مقاومتی الگویی الهامبخش از نظام اقتصادی اسلام است، اگر فهم صحیحی از نظام اقتصادی اسلام براساس مبانی و معارف اسلامی وجود نداشته باشد، نمیتوان به الگوی قابل قبول اقتصاد مقاومتی دست یافت. به همین جهت پس از تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی، تلقی از نظام اقتصادی اسلام ارایه شد و مهمترین تحقیقات صاحبنظران اقتصادی اسلام درباره اقتصاد اسلامی مورد نقد و بررسی قرار گرفت. سپس برای کشف و طراحی نظام اقتصادی اسلام محورهای ذیل دنبال شد:
مبانی هستیشناختی نظام اقتصادی اسلام: در این محور مقولههای اساسی هستیشناختی از منظر اسلام بهگونهای تبیین و تفسیر شد تا تمام مباحث بعدی بر آنها مبتنی شود. نوع تلقی از خداشناختی و توحید افعالی و عملی بر تفسیر و تلقی از سایر مقولههای هستیشناختی همانند انسانشناختی و جهانشناختی تاثیر جدی دارد که در این محور مورد تاکید قرار گرفت.
اهداف فعالان اقتصادی و ساختار نظام اقتصادی اسلام: اهداف فعالان اقتصادی به طور مستقیم از مبانی هستیشناختی بهویژه از خداشناختی ناشی میشود. برای تحقق هر هدف، اصل رفتاری و نوع مالکیت متناسب با آن باید کشف و ارایه گردد. هر نوع ساختار اقتصادی (بخش اقتصادی) با سه عنصر هدف فعالیت اقتصادی، اصل رفتاری و نوع مالکیت مشخص میشود. براساس همین منطق، روشن شد که نظام اقتصادی اسلام یک نظام اقتصادی چهاربخشی سرمایهمحور، تعاونی(عضومحور)، خیرخواهانه و دولتی است.
اهداف کلان نظام اقتصادی اسلام: هر نظام اقتصادی دارای اهداف کلانی است که دولت و مردم باید تلاش کنند تا آن اهداف در حوزه اقتصاد محقق شود. براساس مبانی و معارف اسلامی برای نظام اقتصادی اسلام سه رتبه هدف: هدف عالی(رفاه مطلوب)، اهداف میانی( عدالت، رشد و امنیت اقتصادی) و اهداف عملیاتی(رفع بیکاری و ایجاد اشتغال، کنترل تورم و رکود، رفع فقر و …) کشف و ارایه شد.
اصول راهبردی نظام اقتصادی اسلام: اصول راهبردی، رویکردهای حاکم بر تمام سیاستها و رفتارها و روابط اقتصادی در سه حوزه تولید و توزیع و مصرف است که از مبانی اسلامی استخراج و برای تحقق اهداف کلان نظام اقتصادی اسلام دنبال میشوند. براساس مبانی و معارف اسلامی سه اصل راهبردی آزادی اقتصادی مسئولانه، توزیع عادلانه ثروت و درآمد، و اصل حضور مسئولانه دولت کشف و ارایه شد.
مدلهای اجرایی نظام اقتصادی اسلام: در پایان متناسب با هر بخش نظام اقتصادی اسلام، مدلهای اجرایی برای تحقق اهداف آن بخش و در چارچوب اصول راهبردی نظام اقتصادی اسلام کشف و ارایه شد. سپس ارزیابی نظری ظرفیت مدلها برای تحقق اقتصاد مقاومتی مورد بررسی قرار گرفت